Pazartesi, Ocak 30, 2006

YTL'ye Geçişin Etkisi ?

YTL’ye geçeli bir yıldan fazla bir zaman oldu. Çoğumuz hala, milyonlardan liralara, liralardan kuruşlara geçemedik. On YTL'den aşağı değerdeki mallar için fiyatı Yeni Kuruş üzerinden söyleyip okumadıkça YTL'ye uyum sağladık diyemeyeceğim. 1.50 YTL'lir bir malın fiyatı "YÜZELLİ KURUŞ"tur. Hangimiz böyle okuyoruz?

Algılamaların hakim olduğu yerde, gerçekler geri çekilirmiş. İnsan ilişkilerinden, pazarlamaya, politikadan ekonomiye durum böyle.
İstatistiklere göre düştüğü ileri sürülen enflasyonun henüz cebe yansımadığına dair şikayetler de dillerden düşmüyor. Bunun altında, “gerçek enflasyon”dan farklı bir “algılanan enflasyon”un varlığı yatıyor olabilir mi?
Mark’tan Euro’ya geçtiklerinde Alman halkı, aynı bizdeki gibi “enflasyonun cebe yansımadığını” görerek, yeni paraları Euro’ya “Teuro” lakabını taktıklarını biliyor muydunuz? (Almanca’da “teuer” pahalı demek.)
İsviçre’deki Freibourg Üniversitesinden Hans Wolfgang Brachinger, algılanan enflasyon üzerine bir çalışma yapmış. Alman Federal İstatistik Bürosunun 2004 yılındaki bir çalışması Alman Markının son ikibuçuk yıllık döneminde Tüketici Fiyat Endeksinin % 4,3, buna mukabil, Euro’nun ilk iki yıllık döneminde % 3,3 arttığını ortaya koymuş. Yani, buna göre, Euro’ya geçildiğinde enflasyon artmamış, düşmüş.
Brachinger kendince bir “algılanan enflasyon endeksi” geliştirmiş. Bu maksatla, önce fiyat değişiklerini belli referans fiyatlara göre “arttı” veya “eksildi” şeklinde yeniden kodlamış. İkinci olarak “artış” ve “azalış”ları asimetrik olarak değerlemiş. Üçüncü aşamada, fiyat değişikliklerini satın alma sıklıklarına göre ağırlıklandırmış. Analizinin son aşamasında Euro’ya geçişten sonraki dönemdeki enflasyonu belirlemek için çeşitli kalemlerin düzeltilmiş DM fiyatları üzerinden bir değerlendirme yapmış.
Sonuçta, “Teuro” algılamasının pratikte gerçek olduğunu, sık satın alınan mallardaki fiyat artışlarının Haziran 2001-Ocak 2003 döneminde ortalamanın üstünde bir artış gösterdiğini görmüş. Ama, bir şey daha farketmiş. Analize dahil ettiği malların (nispeten sık satın alının mallar) % 80’inin fiyatları Euro’ya geçişten önce 2001 yılında oluşmuş. Algılanan enflasyon gerçekten Tüketici Fiyat Endeksinden daha yüksek bulunmuş. Fakat, bunun suçu Euro’ya değil başkasına aitmiş.
Aşağıdaki grafik, manzarayı gözler önüne seriyor. Sarı çizgiler, algılanan enflasyonu, diğeri tüketici fiyat endeksini gösteriyor.
Ne dersiniz?
YTL için benzer bir araştırma yapılsa nasıl bir sonuç çıkar?

1 Yorum:

saat: Pazartesi, Şubat 20, 2006 10:59:00 ÖS , Anonymous Adsız dedi ki...

Bu blog durdu mu acaba?

 

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]

<< Ana Sayfa